Halloween

Halloween is iets nieuws in Nederland. Maar je ziet duidelijk dat er allemaal oude dingen in zitten: heksen, kaarsjes en pompoenen. Het is dan ook een oud feest. De naam komt van All Hallows Eve, oftewel Allerheiligen-avond. Op 1 november gedenkt de Rooms-katholieke kerk alle heiligen die geen aparte feestdag hebben. Een dag later worden de zielen van alle overleden mensen herdacht.

Een paus (Gregorius IV) heeft in 837 deze herdenking van overledenen van mei naar 1 november verplaatst. Waarom? Omdat op die dag de Ieren, Engelsen en Schotten gewend waren een (heidens) feest te houden: het Keltische feest Samhain. Misschien weet je wel dat Kerstfeest óók op dagen wordt gevierd waarop eerder een heidens feest gevierd werd. Maar de vervanging van Samhain door Allerheiligen is niet gelukt! Daarvoor leken de feesten teveel op elkaar.

De Kelten, denk aan Asterix en Obelix, geloofden dat in de schemerige herfsttijd de doden rondspookten. Zoals alle heidenen waren ze als de dood voor de doden. In die ene nacht spookte het! Wat deden die doden? Ze gingen op visite bij familie waarmee ze goed konden opschieten; en ze vielen anderen lastig aan wie ze een hekel hadden. Nog meer spooky was dat ze op zoek waren naar levende lichamen om erin te gaan wonen.

Wat deed je dus? Voor de goede geesten zette je eten klaar of liet je aan tafel een plaats open, voor het geval zo’n geest pannenkoeken zou komen eten. Voor de slechte geesten kon je maar beter geen plaatsen reserveren. Je kon ze met veel vuur en licht proberen te verjagen. Daarom deed men vuur in een uitgeholde raap. In Amerika werd dat een pompoen: licht vanuit een eng gezicht. Wat je óók kon doen, is jezelf vermommen als geest, zodat ze niet door zouden hebben dat jij leefde. Vandaar al die vermommingen als heks of geraamte. Kortom, Halloween is een heidens feest met een christelijke (Rooms-katholieke) naam.

Het Halloween van nu lijkt uit Amerika te zijn gekomen. In Amerika kwam het terecht door verhuizing van veel Ieren en Schotten naar dit land. Het is in Amerika erg populair geworden. Kinderen gaan verkleed (als heks of geraamte of iets dergelijks) langs de deuren met een liedje om snoepjes te krijgen. Ze gaan alleen langs die deuren waar ze een pompoen met een lichtje zien. Dan weten ze: die mensen doen mee aan Halloween. Als iemand de deur opendoet, zeggen ze: ‘Trick or treat’, oftewel: beetgenomen worden of iets lekkers geven. Kinderen spelen dus de geesten van de doden na.

In Nederland is het nieuw, maar komt het steeds meer voor. Want griezelen is in. Harry Potter en de boeken van Paul van Loon hebben daaraan meegeholpen. Ik heb nog geen kind zien bedelen om een snoepje, maar op tv is er al een hoop te griezelen.

Halloween wordt een feest genoemd. Ik weet geen precieze definitie van een feest, maar volgens mij vier je een feest omdat er iets moois is gebeurd. Bijvoorbeeld dat je geboren werd, of dat iemand slaagt, of een land bevrijd werd, of dat de Heere Jezus is opgestaan uit de dood. Wat zou nu die geweldig mooie gebeurtenis zijn die je viert met Halloween? Dat doden een nacht ronddwalen en jou in bezit willen nemen – is dat iets moois? Is dat een blijde boodschap? Nee, dank je feestelijk!

Jij hebt in de Bijbel gelezen over God en over de duivel. Als God echt bestaat, dan kan ook de duivel echt bestaan. Als er engelen zijn, kunnen er ook boze geesten zijn. De Engelsman C.S. Lewis -misschien ken je hem als de schrijver van De Kronieken van Narnia- heeft eens gezegd dat wij op twee manieren de duivel helpen zijn slag te slaan. De eerste is door te denken dat hij niet bestaat (‘Iedereen weet al lang dat geesten niet bestaan’). En de tweede: door zo bang voor hem zijn dat we helemaal geobsedeerd door hem zijn. Zo bang dat je je gaat vermommen als heks of geraamte bijvoorbeeld.

Halloween is een fout feest. Geesten bestaan echt en je kunt ze niet beet nemen. Wij moeten ons niet bezig houden met nare, kwade dingen of de dood, maar met mooie, goede dingen en het leven. Zoals God echt bestaat, zo bestaan ook Zijn vijanden: de duivel en boze geesten. De Bijbel zegt heel duidelijk dat je ze altijd moet weerstaan. Je kunt ze niet foppen, je kunt niet met ze onderhandelen, je vermomt je niet als één van hen. Jij moet altijd heel duidelijk zijn: Jezus is jouw Baas, en ook je Redder. Geen compromis en ook geen trucs: alleen en altijd weerstaan. En Jezus om hulp vragen.

Misschien vind je dit wel veel te serieus. Het is toch leuk en onschuldig om te griezelen? Weet je, er zijn mensen die het leven zo saai vinden dat ze een kick nodig hebben. Je kunt een kick krijgen als je bijna dood valt aan een elastiek (bungee-jumpen). Dat is de kick die angstgevoelens je geven. Maar angstgevoelens moet je zuiver houden en niet gebruiken voor een kick.

Het belangrijkste is dat wij gaan lijken op datgene waar we ons mee vullen. Jij bent gemaakt om een zuiver gevoel te hebben: goede gevoelens en een zuivere fantasie. Jij wordt zelf een mooi mens met een mooie fantasie (mooie gevoelens zonder angst) als jij je volop bezig houdt met alle mooie feesten, alle goede helden met de Heere Jezus. Hij heeft de duivel verslagen – niet door hem te slim af te zijn, maar door het Kruis te dragen voor onze zonden. Zou jij dan oude lijken uit de kast halen?